Το άρθρο μου στην χθεσινή Αυγή:
Η τελευταία φορά που δημιουργήθηκε τέτοια παρεξήγηση ήταν ακριβώς δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν. Ήταν το έτος 480 π.Χ., όταν, απέναντι στην επικείμενη εισβολή των Περσών στην Αθήνα, το Μαντείο των Δελφών έδωσε ακόμα έναν από τους διφορούμενους χρησμούς του: “Τα ξύλινα τείχη θα σώσουν την πόλη”. Κάποιοι το εξέλαβαν κατά κυριολεξία· μόνο ο Θεμιστοκλής κατάλαβε “πλοία”…
Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, σήμερα, καταλαβαίνει κάτι άλλο. Ότι το πρόβλημα των προσφυγικών ροών προς την ελληνική επικράτεια μπορεί να λυθεί -έστω εν μέρει- με μια επινόηση εκτός τόπου, χρόνου, διεθνούς νομιμότητας και, εντέλει, πραγματικότητας.
Θα ήταν πολύ εύκολο να χλευάσει κανείς αυτό το μικρόπνοο πρότζεκτ. Αλλά δεν θα ήταν πρωτότυπο. Θα ήταν επίσης ανεύθυνο. Γιατί αγγίζει ένα εθνικής σημασίας ζήτημα και προδίδει την αμηχανία ενός μηχανισμού (αντιλαμβάνεστε το οξύμωρο) που έχει επιφορτιστεί με την ασφάλεια της χώρας – και τη διαχείριση των “συνόρων της Ευρώπης”, όσο κι αν αυτή η φράση έχει σχεδόν χάσει το νόημά της.
Καταδικασμένα να “βυθιστούν”
Κάτι άλλο χρειάζεται. Χρειάζεται να καταλάβουμε γιατί τα πλωτά φράγματα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας είναι καταδικασμένα να “βυθιστούν”:
* Γιατί είναι φτιαγμένα για άλλο σκοπό. “Boat barriers” χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί ακόμα το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό με στόχο την αποτροπή τρομοκρατικών επιθέσεων εναντίων των σταθμευμένων πλοίων του. Στην περίπτωση αυτή τα φράγματα έχουν μήκος μερικών εκατοντάδων μέτρων, τοποθετούνται και εποπτεύονται διαρκώς από τις αρχές του ναύσταθμου και εξυπηρετούν τον σκοπό ενός προσωρινού “αναχώματος”, όπως αυτά που βλέπει κανείς έξω από τα στρατόπεδα ή άλλες στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
* Γιατί είναι φτιαγμένα για να εξουδετερώνουν τους επιτιθέμενους τρομοκράτες. Προσκρούοντας πάνω τους, το ταχύπλοο σκάφος ανατρέπεται – στην καλύτερη περίπτωση. Στη χειρότερη ανατινάζεται αν έχει τοποθετημένα εκρηκτικά στην πλώρη του με στόχο να πλήξει το κύτος ενός πλοίου. Σε κάθε περίπτωση, η ζωή των επιβαινόντων δεν αποτελεί μέριμνα του αμυνόμενου. Είναι εμπόλεμοι και η αντιμετώπισή τους διέπεται από το Δίκαιο του Πολέμου.
* Γιατί, κατά παραδοχή του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Ν. Μηταράκη, σκίζονται εύκολα. Δηλαδή δεν αποτελούν ένα ανυπέρβλητο κώλυμα αλλά απλά ένα εμπόδιο που μπορεί κανείς να υπερπηδήσει αν προλάβει να το εντοπίσει. “Ναι, αλλά επισκευάζονται και εύκολα” απάντησε σε ερώτηση δημοσιογράφου ο υπουργός για να σώσει το αφήγημα… Και να πάρει την πληρωμένη απάντηση: “Αυτή τη δουλειά θα κάνουμε, ράβε – ξήλωνε όπως οι ψαράδες που μπαλώνουν τα δίχτυα τους; Για μαρίδα βγήκαμε;”.
* Γιατί έχουν δυσανάλογο κόστος. Ο υπουργός μας ενημέρωσε σήμερα ότι με κόστος μισού εκατομμυρίου ευρώ θα αγοραστούν 2,7 χιλιόμετρα φράγματος. Δηλαδή 185 ευρώ το μέτρο. Δεν είναι αυτό το πραγματικό τους κόστος. Οι εταιρείες που το κατασκευάζουν είναι δύο (αυτές ανακαλύψαμε με μια πρόχειρη έρευνα) και χρεώνουν περίπου 800 ευρώ το μέτρο. Ακόμα όμως κι αν πρόκειται για “προσφορά γνωριμίας” ή κάτι που έχει να κάνει με την τελευταία μέρα των χειμερινών εκπτώσεων, 2,7 χιλιόμετρα υδάτινου κωλύματος είναι ένα απλό δείγμα που μπορεί κανείς να παρακάμψει με ευκολία. Πώς θα ελεγχθεί η αποτελεσματικότητά του αν το μόνο που χρειάζεται για να το αποφύγει κανείς είναι να κάνει απλά τον γύρο του;
Αναποτελεσματικά, παράνομα, επικίνδυνα
Και πάμε στα πραγματικά σημαντικά:
* Γιατί είναι παράνομα! Για πολλούς και διαφορετικούς λόγους: αντιβαίνουν στους διεθνείς κανόνες της ελεύθερης ναυσιπλοΐας. Σκέφτηκε ο υπουργός πώς θα κυκλοφορούν τα “νόμιμα” πλωτά σκάφη προσεγγίζοντας ή απομακρυνόμενα από μία από τις ακτές που θέλει να «προστατεύσει»; Μήπως έχει σκοπό να τις θέσει σε συνολική καραντίνα και μας το κρατάει για έκπληξη; Κι αν ναι, ποιες θα είναι αυτές οι ακτές; Πόσα χιλιόμετρα καλύπτουν συνολικά; Κι αν οι ροές κατευθυνθούν κάπου αλλού, θα τοποθετήσει πλωτά φράγματα κι εκεί; Θα μετακινήσει τα ήδη υπάρχοντα; Θα φράξει όλα τα παράλια που βλέπουν προς Ανατολάς; Έχει αναλογιστεί τις επιπτώσεις που θα έχει μια τέτοια επιλογή στον τουρισμό; Στην οικονομική δραστηριότητα των νησιωτών που δοκιμάζονται ήδη;
* Γιατί είναι επικίνδυνα! Σε μια ευθεία αναλογία, τα πλωτά φράγματα είναι μια μορφή ναρκοθέτησης της θάλασσας. Λιγότερο επικίνδυνη, σύμφωνοι, αλλά όχι ακίνδυνη. Στο πρώτο περιστατικό που θα συμβεί επειδή ο χειριστής ενός ταχύπλοου δεν θα δει τα φώτα και τις πορτοκαλί σημαδούρες και προσκρούσει πάνω τους, ποιος θα αναλάβει την ευθύνη; Όχι την πολιτική. Την αστική. Και την ποινική. Για να σας προλάβω. Ναι, στο παρελθόν σκάφη έχουν συγκρουστεί με πλωτούς φάρους, σημαδούρες ακόμα και άλλα σκάφη δεμένα αρόδο. Λέγεται “ναυτικό ατύχημα” και έχει την ίδια πιθανότητα να συμβεί με ένα αυτοκινητιστικό. Χρειάζεται άραγε να αυξήσουμε τις πιθανότητες;
* Γιατί περιφρονούν τη διεθνή νομοθεσία περί προστασίας των προσφύγων. Την περιφρονούν με έναν τρόπο που είναι ταυτόχρονα σκαιός και βάναυσος. Απωθώντας όλους, συλλήβδην, τους ανθρώπους που προσπαθούν να φτάσουν στις ακτές μας, διώχνεις αδιάκριτα εκείνους που προσπαθούν να μεταναστεύσουν παράνομα αλλά και όσους δικαιούνται άσυλο. Περιφρονώντας μια διαδικασία που έχει οριστεί από διεθνείς οργανισμούς και δικαστήρια, μετατρέπεις τις δυνάμεις ασφαλείας των συνόρων σου σε δικαστές και εκτελεστές μιας απόφασης που δεν πήρε κανένα δικαστήριο, καμία επιτροπή! Στη δημοκρατία μας η διάκριση των εξουσιών ισοπεδώνεται από πέντε σημαδούρες και δέκα μέτρα κοτετσόσυρμα…
Αυτή είναι η πραγματική εικόνα των πλωτών φραγμάτων. Αναποτελεσματικά (“τα δοκιμάσαμε σε εργαστηριακές συνθήκες και λειτουργούν” είπε ο υπουργός. Δηλαδή;). Παράνομα. Επικίνδυνα. Σε απόλυτη αντίθεση με τους κανόνες της ηθικής και του δικαίου.
Ας μην είμαι όμως άδικος. Έχουν, μέχρι στιγμής, οδηγήσει σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Τη διακωμώδηση από διεθνή μέσα ενημέρωσης όπως ο «Spiegel», η «Süddeutsche Zeitung», οι «New York Times»:
“Στον Μεσαίωνα άνοιγαν τάφρους γύρω από τα τείχη του κάστρου για να κρατήσουν μακριά τον εχθρό. Τώρα η Ελλάδα θέλει να υψώσει τείχη στη θάλασσα ώστε να προφυλάξει το οχυρό της Ευρώπης από τους μετανάστες. Μια ακριβή και παράλογη ιδέα” («Suddeutsche Zeitung»).
“Αυτό το σχέδιο θυμίζει το συνοριακό τείχος του Τραμπ. Ούτε στην Ελλάδα γνωρίζουν πώς ακριβώς μπορεί να λειτουργήσει. Ένα μόνο γνωρίζουμε. Ότι πρόκειται για πράξη απελπισίας η οποία διαβρώνει ακόμη περισσότερο τις ευρωπαϊκές αξίες” («Spiegel»).
Τις “ευρωπαϊκές αξίες”. Αυτές που ρίξαμε στη θάλασσα για να επιπλεύσουν μπροστά από τα σύνορα της Ευρώπης. Όπως ακριβώς και οι φελλοί…