Η προηγούμενη θητεία του Ευρωκοινοβουλίου έληξε με μια σειρά από επιτυχημένες νομοθετικές πρωτοβουλίες με στόχευση στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών και του βιοτικού επιπέδου των Ευρωπαίων πολιτών και προτεραιότητα την καθολική πρόσβαση σε κοινωνικά αγαθά.
Μερικά μόνο παραδείγματα συνιστούν η Οδηγία για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Οδηγία για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες, οι εκθέσεις για την αντιμετώπιση της αστεγίας και την πρόσβαση σε αξιοπρεπή και προσιτή στέγη, κ.ά.
Με πολύ κόπο, συμμαχίες των προοδευτικών δυνάμεων του ΕΚ και σκληρές διαπραγματεύσεις βασισμένες σε ενδελεχή τεκμηρίωση ώστε να «σπάσει» η αριθμητική υπεροχή του δεξιού μετώπου που συνιστούσε την πλειοψηφία, πετύχαμε σημαντικές νίκες για τους Ευρωπαίους πολίτες.
Η νέα σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας, και πολύ φοβάμαι πως οι προοπτικές χάραξης προοδευτικής πολιτικής είναι μάλλον δυσοίωνες. Η επικράτηση της Δεξιάς, η ενίσχυση της Ακροδεξιάς -η οποία πλέον εκπροσωπείται από 3 διαφορετικές πολιτικές ομάδες- και η μείωση των ποσοστών των Πρασίνων και του κεντροδεξιού φιλελεύθερου Renew, διαμορφώνουν de facto νέους συσχετισμούς και ορθώνουν ακόμη ψηλότερα και ανθεκτικότερα τείχη απέναντι σε προοδευτικές πρωτοβουλίες με κοινωνικό πρόσημο.
Συν τοις άλλοις, η νέα σύνθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δημιουργεί εύλογες ανησυχίες για το μέλλον της εργασίας και των κοινωνικών υποθέσεων στην Ένωση.
Δε θεωρούμε τυχαία την αντικατάσταση του χαρτοφυλακίου Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων από το νέο χαρτοφυλάκιο Ανθρώπινου Δυναμικού, Δεξιοτήτων και Ετοιμότητας. Αυτός ο απαράδεκτος, κατά τη γνώμη μου, τίτλος μεταθέτει εμφανώς το βάρος από την κοινωνική πολιτική σε μια λογική πριμοδότησης μιας ιδιότυπης… ατομικής ευθύνης του κάθε πολίτη να ενισχύει εσαεί την «προσληψιμότητά» του, και προμηνύει δεινά για τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών της Ένωσης.
Παράλληλα, η απόφαση αποσύνδεσης της Στέγασης από το συγκεκριμένο πεδίο και συγχώνευσής της με την Ενέργεια σε νέο ενιαίο χαρτοφυλάκιο, την απογυμνώνει από κάθε εργασιακή και κοινωνική διάσταση. Ελλοχεύει δε ο κίνδυνος αυτή η αλλαγή να επηρεάσει τις ισορροπίες ισχύος μεταξύ των επιτροπών του Ευρωκοινοβουλίου, αποδυναμώνοντας σημαντικά τις αρμοδιότητες της EMPL.
Είναι, λοιπόν, ξεκάθαρο πως τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα απουσιάζουν εντελώς από τον πολιτικό σχεδιασμό φον ντερ Λάιεν, ο οποίος θέτει στο επίκεντρο τις ανάγκες του Κεφαλαίου έναντι των Ευρωπαίων πολιτών.
Πώς θα αντιμετωπιστεί η καλπάζουσα ανεργία, το brain drain, τα συνεχή εργατικά ατυχήματα, η εργοδοτική αυθαιρεσία, η στεγαστική κρίση -ζητήματα που μαστίζουν και τη χώρα μας- όταν η Κομισιόν τα προσεγγίζει με όρους ελεύθερης αγοράς κι ατομικής ευθύνης και στο νέο Ευρωκοινοβούλιο έχουν παγιωθεί δεξιές, νεοφιλελεύθερες πλειοψηφίες;
Κανείς δεν διαφωνεί πως η εκπαίδευση, κατάρτιση και δια βίου μάθηση των εργαζομένων και όσων αναζητούν εργασία (θέματα προτεραιότητας για το νέο χαρτοφυλάκιο) είναι ζητήματα πολύ σημαντικά. Παράλληλα όμως με κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και βιώσιμους, επαρκείς μισθούς, και με κοινωνικές πολιτικές που επιδιώκουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και όχι την ενίσχυση μιας αρρύθμιστης εργασιακής ζούγκλας.
Πρόθεσή μας για τη νέα θητεία είναι η πρόταξη σημαντικών θεμάτων στην Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων, με αυξημένα καθήκοντα υπό την ιδιότητα του τακτικού, πλέον, μέλους.
Μία από τις προτεραιότητές μας εστιάζει στην αύξηση κονδυλίων και τη διαμόρφωση μιας φιλόδοξης ευρωπαϊκής πολιτικής για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, με στόχο την πρόληψη και την εξάλειψη των εργατικών ατυχημάτων.
Ταυτόχρονα, επιμένουμε στην πιστή εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών ώστε να διασφαλίζονται τα εργασιακά δικαιώματα, οι αξιοπρεπείς εργασιακές συνθήκες, και η προστασία των εργαζομένων από εργοδοτική εκμετάλλευση, με ιδιαίτερη μέριμνα για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και την επίτευξη της έμφυλης ισότητας στους χώρους εργασίας.
Αυτονόητα, οι πρόνοιες αυτές αφορούν και τους εργαζόμενους στο ψηφιακό περιβάλλον, καθώς προκύπτουν νέα δεδομένα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά, όπως το δικαίωμα των εργαζομένων στην αποσύνδεση ή η ψευδής αυτοαπασχόληση των εργαζομένων σε πλατφόρμες και ο αποκλεισμός τους από θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα και κοινωνικές παροχές.
Η δυναμική είσοδος της Τεχνητής Νοημοσύνης στο εργασιακό περιβάλλον πρέπει να αποτελέσει εργαλείο αναβάθμισης του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων, με μείωση των ωρών εργασίας και αύξηση των απολαβών, λαμβάνοντας υπόψιν τους κινδύνους που ενέχει η αλόγιστη χρήση της ΤΝ για τους εργαζόμενους στα πεδία των προσωπικών δεδομένων, της αξιολόγησης, των θέσεων εργασίας, κ.ά.
Φυσικά δε θα μπορούσαμε να παραλείψουμε το ζήτημα της στεγαστικής κρίσης. Μέσα από την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων μπορούμε και πρέπει να νομοθετήσουμε για καθολική πρόσβαση σε αξιοπρεπή και προσιτή στέγη, για ρύθμιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, και για ουσιαστική αντιμετώπιση της αστεγίας.
Είναι σαφές πως η νέα κοινοβουλευτική θητεία προβλέπεται γεμάτη προκλήσεις. Είμαστε εδώ, ακόμη πιο αποφασισμένοι, ακόμη πιο έτοιμοι να επιτελέσουμε τον ρόλο που μας ανατέθηκε από τους Έλληνες πολίτες: να δώσουμε τη μάχη για μια Ευρώπη πιο κοινωνική, πιο δημοκρατική, μια Ευρώπη που αφουγκράζεται τους πολίτες της και ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.
*το άρθρο δημοσιεύθηκε στο news247.gr