Άρθρο στο tvxs.gr
Στο προσφυγικό, η Ευρώπη ξέρει από καιρό τη δυσλειτουργία και τα αδιέξοδα.
Στη μακρόπνοη επίλυση του προσφυγικού η αποτελεσματική ένταξη θα παίξει καίριο ρόλο. Όμως η ένταξη δεν μπορεί να επιτευχθεί όσο τα υποκείμενα της στοιβάζονται στις χώρες πρώτης υποδοχής. Η ένταξη δεν είναι παρά ένα ευχολόγιο, αν δεν υπάρξει υποχρεωτική αλληλεγγύη, ανάμεσα στα κράτη-μέλη, που θα εκφραστεί με μετεγκαταστάσεις στο σύνολο τους.
Κανείς δεν θα περίμενε στα σοβαρά και αυτό το βάρος να το επωμιστεί η Ελλάδα μόνη της, να το επωμιστούν μόνες τους οι χώρες υποδοχής, να συνεχίσει η ΕΕ να κατανέμει το πρόβλημα τόσο ετεροβαρώς.
Είναι διάφανος λοιπόν ο λόγος για τον οποίον οι υπεύθυνοι για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης, βον ντερ Λάιεν, Σχοινάς και Γιοχάνσον, συνεχίζουν στον λόγο και τα έργα τους να εθελοτυφλούν, να μην προχωρούν στη λύση, αλλά να επιμένουν σε πολιτικές που συντηρούν το πρόβλημα. Επιδιώκουν στυγνά τη συνέχιση της ανισοκατανομής των βαρών της προσφυγικής κρίσης, ανάμεσα στις χώρες υποδοχής και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.
Η Κομισιόν δεσμεύτηκε να δώσει ικανοποιητική απάντηση σε αυτό που αποκαλείται «μεταναστευτική κρίση», παρουσιάζοντας ένα νέο σύμφωνο μετανάστευσης, που θα αντικαθιστούσε το επαίσχυντο και «κυνικό» Δουβλίνο. Όμως, όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές στο παρελθόν, το «σπίτι με τους πολλούς ορόφους» που προωθούσε ο κ. Σχοινάς, αποδείχθηκε ερείπιο. Διαφέρει ουσιαστικά μόνο στην «επιβολή» της αλληλεγγύης που, επαναβαπτιζόμενη ως «χορηγία», εξαγοράζεται. Όποιο κράτος-μέλος δεν επιθυμεί να υποδεχθεί πρόσφυγες, πληρώνει την ΕΕ για να τους κρατήσει στην Ελλάδα, στην Ιταλία ή στην χώρα που είχαν την ατυχία να πατήσουν πρώτα ή καλύπτει μέρος των εξόδων του επαναπατρισμού τους.
Το σκοπούμενο αποτέλεσμα του διαλόγου αυτού είναι καθαρό: Εγκλωβίζει πρόσφυγες και μετανάστες στις χώρες πρώτης υποδοχής, με πρώτη ανάμεσά τους την Ελλάδα. Κάνει τη χώρα μας φυλακή, αφήνοντάς την δέσμια σε ένα αμφιβόλου ηθικής σύστημα επιλεκτικής «αλληλεγγύης».
Χώρα φυλακή, χώρα εγκλωβισμού. Χώρα εγκλωβισμένη.
Υπάρχουν όμως και άλλα, σκοτεινά σημεία στην πρόταση της Κομισιόν. Ένα από αυτά είναι ο υποφάκελος του νέου συμφώνου που ανέλαβα να επεξεργαστώ με τους συνεργάτες μου, με τίτλο «αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου».
Τι συνιστά κρίση και ανωτέρα βία; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Που τελειώνει η «κανονικότητα» της προσφυγιάς και αρχίζει η κρίση;
Η Κομισιόν αρνείται να συγκεκριμενοποιήσει. Προβλέπει όμως τη δυνατότητα εξαίρεσης του κράτους που τελεί υπό «ανωτέρα βία» ή «κρίση», από την υποχρέωσή του για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων: Ανοίγει το παράθυρο ώστε όλες οι διαδικασίες ασύλου να μπορούν να παραταθούν εις μάκρος, μαζί τους και η περίοδος κράτησης ή αναμονής των αιτούντων άσυλο από συνθήκες κράτησης.
Είμαι επί της αρχής αντίθετος με την ίδια την ύπαρξη του υποφακέλου αυτού, για τον οποίον έχω αναλάβει τον ρόλο του σκιώδη εισηγητή εκ μέρους της Ευρωομάδας της Αριστεράς, καθώς και με ολόκληρη την φιλοσοφία που οδήγησε τους εμπνευστές του να τον θεωρήσουν απαραίτητο. Ιστορικά, παρεκκλίσεις από την προστασία των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων, με τη δικαιολογία κάποιος ανωτέρας βίας έχουν γίνει μόνο σε καιρό πολέμου.
Οι κοινωνικοί εταίροι έχουν επίσης εκφράσει την αντίθεσή τους με τον υποφάκελο αυτόν. Τον θεωρούν αχρείαστο και επικίνδυνο και προτείνουν την πλήρη απόρριψή του. Η πραγματική αλληλεγγύη, όπως δηλώνουμε εξαρχής, σημαίνει ισότιμη μετεγκατάσταση σε όλα τα κράτη-μέλη.
Η Κομισιόν επιδιώκει να εφαρμόσει ένα σχέδιο το οποίο μεριμνά πρωτίστως για την παρέκκλιση από τους κανόνες και τις αξίες της ΕΕ, και τις διεθνείς συνθήκες. Πασχίζει να παρουσιάσει ένα πάγιο και δομικό θέμα ως προσωρινό και συγκυριακό, προσπαθώντας να αποφύγει την επίλυσή του.
Η «ευέλικτη» αλληλεγγύη δεν είναι παρά προπέτασμα, πίσω από το οποίο επιχειρείται να καλυφθούν εξαιρέσεις από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Απανθρωποιητικές πολιτικές, που όχι μόνο αντίκεινται την κείμενη νομοθεσία και το σύνταγμα κάθε χώρας που ανήκει στην ΕΕ, αλλά και στα ιδρυτικά κείμενα της τελευταίας, στον ίδιο τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, καθώς και στη Σύμβαση της Γενεύης. Η εξαίρεση από την υποχρέωση προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο προσφυγικό, έχει ήδη δοκιμαστεί στο έδαφος της ΕΕ. Το αποτέλεσμα; Στην Ουγγαρία του Όρμπαν, οικογένειες με μωρά βρέθηκαν υπό κράτηση επί δύο ολόκληρα χρόνια.
Διακριτικό της αλληλεγγύης είναι ότι οφείλει να προσανατολίζεται στη λύση, και όχι στη συντήρηση των προβλημάτων, ούτε στο βιαστικό σκούπισμά τους κάτω από το χαλί του Βίσεγκραντ. Όμως η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο Βίσεγκραντ, αλλά στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Εκεί, όπου ανταγωνίζονται ισχυρές και καθόλου άγνωστες γεωπολιτικές σκοπιμότητες.
Εκεί, όπου οι ισχυροί της ΕΕ προετοιμάζουν το κλίμα για μία νέα κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας.
Η νέα σελίδα της Κομισιόν στο προσφυγικό αποδεικνύεται κενό γράμμα. Δεν θα συναινέσουμε στις παράνομες απεργασίες τους.
