Κοινοποίηση

Η οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ)(1) θεσπίζει την υποχρέωση των κρατών μελών να παρέχουν στο ενδιαφερόμενο κοινό και στις συναρμόδιες υπηρεσίες έγκαιρες και ουσιαστικές ευκαιρίες συμμετοχής στη λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων(2).

Ο τελευταίος περιβαλλοντικός νόμος στην Ελλάδα (ν. 4685/2020(3)) περιορίζει την εφαρμογή της ενημέρωσης κοινού και υπηρεσιών σε πληθώρα περιπτώσεων, ως μη απαραίτητο στάδιο, ενώ η περιβαλλοντική αρχή υποχρεούται σε έκδοση απόφασης έγκρισης ή απόρριψης με την πάροδο οριζόμενης αποκλειστικής προθεσμίας.

Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η αδειοδότηση διαλυτηρίου πλοίων εντός αρχαιολογικής Ζώνης Α΄ απολύτου προστασίας στη Σαλαμίνα, περιοχή όπου πραγματοποιήθηκε η ναυμαχία της Σαλαμίνας, πριν από 2.500 χρόνια. Σημειώνεται ότι στην απόφαση κήρυξης του χώρου ως αρχαιολογικής Ζώνης Α΄ απολύτου προστασίας απαγορεύεται ρητά η λειτουργία ναυπηγοεπισκευαστικών μονάδων(4), ενώ οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού είχαν γνωμοδοτήσει αρνητικά για το θέμα(5) πριν από την εφαρμογή των προβλέψεων του ν. 4685/2020.

Ερωτάται η Επιτροπή:

1. Είναι ενήμερη για τις ανωτέρω μεταβολές στην ελληνική νομοθεσία και πώς τις αξιολογεί από άποψη συμβατότητας με το ενωσιακό δίκαιο και ιδιαίτερα με τις οδηγίες ΕΠΕ;

2. Αποτελεί η πολιτιστική κληρονομιά πεδίο αξιολόγησης των άμεσων και έμμεσων σημαντικών επιπτώσεων ενός έργου κατά τη διαδικασία ΕΠΕ(6);

3. Πληρούνται οι όροι που θέτει ο κανονισμός (EE) αριθ. 1257/2013 για τη διάλυση των πλοίων, ειδικά για τη θάλασσα του Σαρωνικού που είναι ήδη επιβαρυμένη;

(1) Οδηγία 2011/92/ΕΕ, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 2014/52/ΕΕ.
(2) Όπως επισημαίνει με απάντησή της η Επιτροπή σε προηγούμενη ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης (https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2020-002671_EL.html, https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/E-9-2020-002671-ASW_EL.html).
(3) ΦΕΚ Α 92/07.05.2020.
(4) ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/47502/2913/18-9-2001, όπου ρητά «απαγορεύεται η δόμηση και η οποιαδήποτε αλλοίωση του εδάφους, η λειτουργία ναυπηγοεπισκευαστικών μονάδων, η κατασκευή λιμενικών έργων, καθώς και οποιαδήποτε κατασκευή, για την οποία απαιτείται ή δεν απαιτείται έγκριση της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής».
(5) ΥΠΠΟΤ/Γ∆ΑΠΚ/Α1/Φ26/125027/5240/23-12-2011 αρνητική γνώμη κατά τη διαδικασία αδειοδότησης ναυπηγείου «δεδομένου ότι το συγκεκριμένο ναυπηγείο προκαλεί σοβαρή άμεση και έμμεση βλάβη στον εν λόγω αρχαιολογικό χώρο και κυρίως στο παρακείμενο μνημείο του Τύμβου των Σαλαμινομάχων».
(6) Άρθρο 3 της οδηγίας 2014/52/ΕΕ.
Dimitrios Papadimoulis (GUE/NGL), Petros Kokkalis (GUE/NGL), Alexis Georgoulis (GUE/NGL), Elena Kountoura (GUE/NGL), Konstantinos Arvanitis (GUE/NGL), Stelios Kouloglou (GUE/NGL)

 

Απάντηση του κ. Sinkevičius
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής:

Η Επιτροπή αποδίδει ύψιστη σημασία στη διατήρηση όλων των μορφών πολιτιστικής κληρονομιάς. Ωστόσο, η συντήρηση, η προστασία, η διατήρηση και η αποκατάστασή της αποτελούν πρωτίστως εθνική ευθύνη(1).

Η Επιτροπή είναι ενήμερη για τη θέσπιση του νόμου 4685. Δεδομένου ότι το ισχύον ελληνικό νομικό πλαίσιο δεν έχει μεταφέρει ορθά όλες τις διατάξεις της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ)(2), κινήθηκε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας(3).

Τα κράτη μέλη παρέχουν στο ενδιαφερόμενο κοινό έγκαιρες και ουσιαστικές ευκαιρίες συμμετοχής στη διαδικασία λήψης περιβαλλοντικών αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του καθορισμού εύλογων χρονοδιαγραμμάτων για τα διάφορα στάδια της συμμετοχής. Το χρονικό διάστημα για τη διαβούλευση με το ενδιαφερόμενο κοινό σχετικά με την περιβαλλοντική έκθεση δεν είναι μικρότερο των 30 ημερών(4).

Οι εγκαταστάσεις διάλυσης πλοίων θα μπορούσαν να εμπίπτουν στην κατηγορία «ναυπηγεία»(5). Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2 της οδηγίας, η Ελλάδα πρέπει να καθορίσει κατά πόσον το έργο πρέπει να υποβληθεί σε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ενώ σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 1, οι εκτιμήσεις αυτές αξιολογούν τις επιπτώσεις ενός έργου σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της πολιτιστικής κληρονομιάς (στοιχείο δ).

Τέλος, η απόφαση για τη χορήγηση ή την άρνηση χορήγησης άδειας πρέπει να τίθεται στη διάθεση του κοινού και το ενδιαφερόμενο κοινό πρέπει να έχει ευρεία πρόσβαση στη δικαστική αναθεώρηση της απόφασης για τη χορήγηση άδειας.

Σύμφωνα με το άρθρο 14 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1257/2013(6) για την ανακύκλωση πλοίων, τα κράτη μέλη χορηγούν άδεια σε μονάδες ανακύκλωσης πλοίων εφόσον συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του άρθρου 13 και ενημερώνουν χωρίς καθυστέρηση την Επιτροπή για κάθε άδεια. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή δεν έχει ενημερωθεί για καμία μονάδα ανακύκλωσης πλοίων που να βρίσκεται στην Ελλάδα και η οποία θα μπορούσε να έχει αδειοδοτηθεί δυνάμει του εν λόγω κανονισμού.

(1) Αρθρο 167 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
(2) Οδηγία 2011/92/ΕΕ για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, ΕΕ L 124 της 25.4.2014, σ. 1-18, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 2014/52/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16 Απριλίου 2014.
(3) Υπόθεση 2019/2217.
(4) Άρθρο 6 παράγραφος 7 της οδηγίας ΕΠΕ.
(5) Παράρτημα II σημείο 4 στοιχείο ζ) της οδηγίας ΕΠΕ.
(6) Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1257/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Νοεμβρίου 2013, για την ανακύκλωση πλοίων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 και της οδηγίας 2009/16/ΕΚ, ΕΕ L 330 της 10.12.2013, σ. 1-20.

Κοινοποίηση