Στις 7 Οκτωβρίου 2021, οι (αναπληρωτές) Υπουργοί Εσωτερικών των 12 κρατών μελών απέστειλαν επιστολή προς την Επιτροπή. Οι υπογράφοντες επιδιώκουν να νομιμοποιήσουν τις επαναπροωθήσεις ζητώντας να γίνουν τροποποιήσεις στον κώδικα συνόρων Σένγκεν (ΚΣΣ). Εκτός από τα αιτήματά τους για αναθεωρήσεις που αντιβαίνουν στον ίδιο τον σκοπό και το περιεχόμενο του ΚΣΣ, οι συντάκτες της επιστολής επιδιώκουν εν τοις πράγμασι να αποστερήσουν από τα άτομα που εισέρχονται παρατύπως στην ΕΕ την πρόσβαση σε διεθνή προστασία. Ισχυρίζονται ότι τα ισχύοντα συστήματα ασύλου της ΕΕ, τα οποία τηρούν πολυάριθμα νομικά πρότυπα, αποτελούν τρόπον τινά παράγοντα έλξης για τη μετανάστευση.
1. Πώς αντιλαμβάνεται η Επιτροπή το αίτημα «να προστατευθούν τα εξωτερικά μας σύνορα στο μέγιστο επίπεδο ασφάλειας» και να «προβλεφθούν αποτελεσματικά μέτρα με σκοπό την παρεμπόδιση της παράνομης διέλευσης των συνόρων», δεδομένης της υποχρέωσης των κρατών μελών να παρέχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε διεθνή προστασία και να τηρούν την αρχή της μη επαναπροώθησης;
2. Ποια είναι η άποψη της Επιτροπής σχετικά με το αίτημα για ανέγερση φυσικών εμποδίων (και τη χρηματοδότησή τους), ιδίως υπό το φως των αποκαλύψεων ότι στο πλαίσιο των μέτρων διαχείρισης των συνόρων γίνονται σε ορισμένα κράτη μέλη καταχρήσεις κονδυλίων της ΕΕ και παραβιάζεται η νομοθεσία της καθώς και οι διεθνείς υποχρεώσεις;
Dietmar Köster (S&D), Manon Aubry (The Left), Marc Angel (S&D), Brando Benifei (S&D), Pietro Bartolo (S&D), Pernando Barrena Arza (The Left), Konstantinos Arvanitis (The Left), Clare Daly (The Left), Cornelia Ernst (The Left), Tanja Fajon (S&D), Milan Brglez (S&D), Raphaël Glucksmann (S&D), Sylvie Guillaume (S&D), José Gusmão (The Left), Aurore Lalucq (S&D), Estrella Durá Ferrandis (S&D), Pierfrancesco Majorino (S&D), Marisa Matias (The Left), Juozas Olekas (S&D), Giuliano Pisapia (S&D), Anne-Sophie Pelletier (The Left), Thijs Reuten (S&D), Domènec Ruiz Devesa (S&D), Andreas Schieder (S&D), Tineke Strik (Verts/ALE), Miguel Urbán Crespo (The Left), Bettina Vollath (S&D)
Απάντηση της κ. Johansson εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η υποχρέωση για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την αποτροπή της παράνομης διέλευσης των συνόρων πρέπει να τηρείται με πλήρη σεβασμό του άρθρου 4 του κώδικα συνόρων του Σένγκεν[1], το οποίο αναφέρεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο σχετικό διεθνές δίκαιο, και το οποίο υπογραμμίζει την ανάγκη τα κράτη μέλη να ενεργούν σε πλήρη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με την πρόσβαση σε διεθνή προστασία, ιδίως με την αρχή της μη επαναπροώθησης και άλλα θεμελιώδη δικαιώματα.
Στο ανανεωμένο σχέδιο δράσης της κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών[2] και σε συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης και 25ης Μαΐου 2021[3], η Επιτροπή αναγνωρίζει το φαινόμενο της κρατικής εργαλειοποίησης της μετανάστευσης. Η Επιτροπή αξιολογεί επίσης περαιτέρω μέτρα για τον σκοπό αυτό, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο της επικείμενης πρότασης για την τροποποίηση του κώδικα συνόρων του Σένγκεν.
Η πρόεδρος της Επιτροπής επανέλαβε στις 22 Οκτωβρίου 2021, κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την πάγια θέση της Επιτροπής για τη μη χρηματοδότηση συρματοπλεγμάτων ή τειχών από την ΕΕ. Αντί των αποτρεπτικών αυτών υποδομών, η Επιτροπή υποστηρίζει ενεργά τις μακροπρόθεσμες, εξελιγμένες λύσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης και επιτήρησης των συνόρων για ένα αποτελεσματικό και ταχύ σύστημα διαχείρισης της μετανάστευσης και ασύλου, σύμφωνα με τις αξίες και τη νομοθεσία της ΕΕ για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Οι εκθέσεις σχετικά με την κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ και τις παραβιάσεις του κεκτημένου της ΕΕ πρέπει να ακολουθούνται από έρευνες και να έχουν συνέπειες σε περίπτωση επιβεβαίωσης των εν λόγω καταγγελιών.
[1] Κανονισμός (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν) (ΕΕ L 77 της 23.3.2016, σ. 1).
[2] COM(2021) 591 της 29ης Σεπτεμβρίου 2021.
[3] Μετά τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 24-25 Μαΐου 2021, και ως απάντηση στον αυξανόμενο ρόλο που διαδραματίζουν κρατικοί φορείς στη διευκόλυνση της παράτυπης μετανάστευσης και στη χρησιμοποίηση ανθρώπων για τη δημιουργία πίεσης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν εκφράσει την ακλόνητη αποφασιστικότητά τους και έχουν αναλάβει από κοινού ενέργειες για την αντιμετώπιση των εν λόγω απειλών και την αποτελεσματική προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ έναντι της εργαλειοποίησης της μετανάστευσης για πολιτικούς σκοπούς.
