Στο υψηλού ενδιαφέροντος για την ΕΕ ζήτημα της ένταξης, η Ελληνική Εθνική Στρατηγική,[1]ακολουθώντας τη συνολική μεταναστευτική πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης, δημιουργεί προσκόμματα στην ομαλή συνύπαρξη και συμβίωση, αφού δεν λειτουργεί συμπεριληπτικά και δεν περιλαμβάνει τους πολίτες τρίτων χωρών με άδεια διαμονής (676.825 άτομα), αλλά επιλεκτικά τους αιτούντες άσυλο (29.071) και τους δικαιούχους διεθνούς προστασίας (57.913).[2]
Το κατατεθέν κείμενο δεν αναφέρει συγκεκριμένα προγράμματα με σαφές χρονοδιάγραμμα, στόχους, προϋπολογισμό. Επιπλέον, δεν προκύπτει προηγούμενη διαβούλευση με φορείς-εκπροσώπους των κοινοτήτων προσφύγων και μεταναστών.
Παρότι η ομαλή κοινωνική συμβίωση προσφέρει τα μέγιστα στην ενταξιακή διαδικασία, η κυβέρνηση καταργεί[3] εντός του 2022 το πρόγραμμα στέγασης ESTIA (12.622 ωφελούμενοι), και επενδύει σε δημιουργία Κλειστών Ελεγχόμενων Δομών Νήσων (ΚΕΔΝ)[4] εκτός κοινωνικού ιστού.
Ταυτόχρονα, ο αρμόδιος υπουργός χρησιμοποιεί δημοσίως εκφράσεις όπως «πραγματικοί (και μη) πρόσφυγες», «ας αναλάβουν κάποιοι άλλοι την ένταξη», αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται για άτομα που καταφθάνουν ως ασυνόδευτοι ανήλικοι, ενηλικιώνονται στην Ελλάδα και είναι πλήρως εντεταγμένα στην κοινωνία,[5] ενώ οι διαμαρτυρίες εκ μέρους της κοινωνίας των πολιτών παραμένουν εντονότατες.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1.Πώς κρίνει, υπό το πρίσμα του άρθρου 2 της ΣΕΕ και της Ανακοίνωσης (24.11.2020)[6] ,τις προαναφερθείσες συνολικά ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης;
2.Έχουν υποβληθεί από την ελληνική κυβέρνηση αναλυτικά κοστολογημένα προγράμματα ένταξης;
3.Διατίθενται κονδύλια εκ μέρους της ΕΕ για δικαιούχους ασύλου ή επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός του εκάστοτε κράτους μέλους;
[1] shorturl.at/ajSY5 – Εθνική Στρατηγική για την κοινωνική ένταξη αιτούντων άσυλο και δικαιούχων διεθνούς προστασίας
[2] https://migration.gov.gr/statistika/
[3] https://migration.gov.gr/oloklironetai-to-programma-stegasis-estia-ii-to-2022/
[4] Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές Νήσων
[5] Λ.χ. https://www.ieidiseis.gr/ellada/138138/mia-istoria-pou-sygklonizei-o-mikros-prosfygas-aristoyxos-mathitis-pou-tha-apelathei-meta-tin-parelasi-tis-25is-martiou
[6] Ανακοίνωση Επιτροπής – Σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη για την περίοδο 2021-2027, βλ. μεταξύ άλλων εκεί όλως ενδεικτικώς ιδίως σημεία 3 («Ένταξη για όλους» – Υποστήριξη σε όλα τα στάδια της διαδικασίας ένταξης κ.λπ.), 4 («Δράσεις σε βασικά τομεακά πεδία»), 5 («Δράσεις υποστήριξης της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης και ένταξης σε όλα τα τομεακά πεδία» – Δημιουργία ισχυρών εταιρικών σχέσεων για την αύξηση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας ένταξης.)
Απάντηση της κ. Johansson εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Το σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη 2021-2027[1] υπογραμμίζει ότι οι επιτυχείς πολιτικές ένταξης αποτελούν επίσης ακρογωνιαίο λίθο για την εύρυθμη λειτουργία του συστήματος διαχείρισης του ασύλου και της μετανάστευσης. Ενώ η ευθύνη για την εφαρμογή των πολιτικών ένταξης αποτελεί εθνική αρμοδιότητα, η Επιτροπή παρέχει στήριξη στα κράτη μέλη και στις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Η Επιτροπή, της οποίας η γνώμη ζητήθηκε σχετικά με την Ελληνική Εθνική Στρατηγική, γνωρίζει τους περιορισμούς της εν λόγω στρατηγικής και θα συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρχές βάσει του μνημονίου συνεννόησης[2], το οποίο αναφέρεται στην εφαρμογή και την περαιτέρω ανάπτυξη μιας στρατηγικής προσέγγισης για την ένταξη.
Η χρηματοδότηση της ΕΕ για τη στήριξη της υλοποίησης έργων που απευθύνονται τόσο στους αιτούντες άσυλο όσο και στους δικαιούχους διεθνούς προστασίας διοχετεύθηκε μέσω του ελληνικού εθνικού προγράμματος του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (ΤΑΜΕ) 2014-2020. Περίπου 28 εκατ. EUR διατέθηκαν σε δραστηριότητες στο πλαίσιο του ειδικού στόχου για την ένταξη. Όσον αφορά το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027, το ελληνικό πρόγραμμα ΤΑΜΕ βρίσκεται επί του παρόντος υπό αξιολόγηση. Σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/1147[3], τουλάχιστον το 15 % των συνολικών κονδυλίων στο πλαίσιο του ΤΑΜΕ διατίθεται για τη στήριξη δραστηριοτήτων με σκοπό την προώθηση της νόμιμης μετανάστευσης, της ενσωμάτωσης και της κοινωνικής ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών.
Διάφορα ταμεία της ΕΕ μπορούν να παρέχουν πόρους για έργα που σχετίζονται με την ένταξη των μεταναστών σε ολόκληρη την ΕΕ. Η ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών ειδικότερα υποστηρίζεται κυρίως μέσω του ΤΑΜΕ, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) και —για την προσεχή περίοδο προγραμματισμού— του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+), του Erasmus+ και άλλων. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της χρηματοδότησης της ΕΕ σχετικά με την ένταξη διατίθενται στον ευρωπαϊκό ιστότοπο για θέματα ένταξης (EWSI)[4].
[1] COM/2020/758 final.
[2] https://ec.europa.eu/home-affairs/system/files/2020-12/03122020_memorandum_of_understanding_en.pdf
[3] Κανονισμός (ΕΕ) 2021/1147 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2021, για τη θέσπιση του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης.
[4] https://ec.europa.eu/migrant-integration/funding/eu-funds-2021-2027-period_en
